Seni tanıyalım

Şu anda Mastercard, Digital Labs’de, Europe & EEMEA bölgesinde UX Design Manager olarak çalışıyorum. Digital Labs teknoloji ve inovasyon için kurulmuş bir birim. Bu birimde, müşterilere tasarım danışmanlığı veren bir ekibin (ekibimizde yazılımcı, proje yöneticisi, workshop yürütücüleri ve video yaratıcıları bulunuyor) parçasıyım. Sorumlu olduğum bölgelerdeki müşterilerin şehirlerine seyahat ederek, 5 ya da 2 günlük hızlandırılmış workshoplar ve bu şirketlerin ihtiyaçlarına uygun farklı UX projeleri (UX Diagnostics, UX Optimization, UX Strategy Park gibi) yürütüyoruz. Müşterilerin ihtiyaçları olan fonksiyonları ve etkileşimleri anlamak, öngörülen platforma ve müşterinin tasarım kimliğine uygun UX ve UI tasarımlar yapmak ana sorumluluğum.

Bu alana nasıl yöneldin?

İstanbul Teknik Üniversitesi, Endüstri Ürünleri Tasarımı bölümünden 2016 yılında mezun oldum. Üniversiteye kadar Samsun’da yaşadım. 2011 yılında, üniversite sınavına girdiğimde, Samsun’da daha önce Endüstri Ürünleri Tasarımı bölümünü kazanmış iki öğrenci vardı. O iki öğrenciden ve onların okurken yaptıklarından etkilenmiştim. O yıllarda çok bilinen bir tercih değildi. Çoğu insan ne okuyacağımı biraz anladıklarını sandıklarında “Tuzluk tasarımcısı mı olacaksın?” diyorlardı. İTÜ’de eğitimim sırasında UX Design’ı keşfettim ve ürünlerin kullanıcıyla ilişkisini vurgulayan süreçleri sevdiğimi fark ettim. Bu deneyimlerim, Apple ve iPhone ile yükselen dijital UX Design dünyası, kendime bir kariyer hedefi belirlemede etkili oldu. Okulun son yılında QNB Finansbank’ta UX Design Stajyeri olarak çalışmaya başladım ve mezun olduktan sonra Management Trainee olarak işe başladım.

MT olmak, altı aylık hızlandırılmış MBA eğitimini içeriyordu. Bu eğitim sonrası UX Designer olarak göreve başladım. Bankanın önde gelen 3 büyük projesinde ve sayısız dijital fonksiyonlar için UX Designer olarak sorumluluk üstlendim ve 2019'da bankadaki design studio’nun kurucu ekibinde yer aldım. 7,5 yıl sonra, 2023 Eylül’ünde UX Design Manager pozisyonunda iken bankadan ayrıldım.

Yaptığın işte en çok keyif aldığın şeyler neler?

Bol seyahat etmek ve farklı sektörlerde farklı müşteriler & kullanıcılar ile çalışmak. Ayda iki hafta yurt dışındayım. 1 hafta Paris’te bir müşteri ile iken, 1 hafta sonra Riyad’da başka bir müşteri ile farklı bir konuda çalışıyoruz. Gittiğim bu şehirlerde ekip arkadaşlarım İrlanda’dan, Almanya’dan, Macaristan’dan, Mısır’dan veya Dubai’den geliyor. Farklı kültürler, farklı coğrafyalar ve farklı sektörlere değip dokunuyor olmak çok keyifli. Farklılıklar, farklılığa olan merak, tasarımı en çok besleyen noktalardan ikisi. Şu anki rolüm ile farklılıklara ve farklılıktan doğan & farklılığı doğuran meraka fazlasıyla sahibim. Bu çok keyifli.

Dijital ürün geliştirme sürecini nasıl görüyorsun?

Kullanıcının kim olduğu ve kullanıcının ihtiyacının ne olduğu en önemli iki nokta. Ürünü geliştirme sürecinde yanınızda olan ekip arkadaşlarınız da çok önemli. Kullanıcı ve ürün araştırması, proje planının netliği ve zaman maliyetinin kesinliği, dijital ux özelinde — yazılımcının yetkinliği ve iş birliği isteği oldukça önemli. Günümüzde kullanıcıların teknolojiye erişimi ve mobil uygulamalar ile etkileşimi inanılmaz boyutlarda.

“Everyone is a designer” işimiz günden güne — gelişen dünya ve insanların bilinçlenmesi ile — hem zorlaşıyor hem de aslında daha keyifli hale geliyor. Zorlaşıyor, çünkü insanların henüz deneyimlemedikleri o noktaları bulmak ve onları bu noktalara ikna etmek zor; ancak bu deneyimlenmemiş ya da çözülmemiş alanları keşfetmek, o yolculuğa çıkmak çok keyifli.

Deneyim araştırması, tasarım sürecinizde nasıl konumlanıyor?

Kim için, ne tasarladığınızı bilmenin en gerçekçi ve objektif yolu kullanıcı ve ürün araştırması. Tasarım — klişe ama gerçek — hayal etmek ile başlıyor. Hayallerimiz; bildiklerimize, daha önce deneyimlediklerimize, bu deneyimlerden neleri sevip neleri sevmediğimize dayanır. Kullanıcı araştırması da hayallerimizin temellerinden biridir. Araştırma, tasarımın nelere dayanacağını gösterir. Hayalin — final ürünün ya da en olası ürünün — temelidir. Tasarım yaparken, bıçak sırtı olan nokta şudur; güç tasarımcıdadır. Ne isterse o ürüne entegre edebilir ne istemezse çıkarabilir. Tasarımcı, kendisi kullanıcı olabilir ve tasarımı buna göre yapabilir. Bu tehlikenin en büyüğüdür. Tasarımcının kendisi de bir kullanıcıdır ancak tek kullanıcı değildir. Ve iyi ve detaylı bir kullanıcı araştırması, tasarımcıyı bu bıçak sırtı noktadan kurtarır.

Ürün geliştirmede kendine ve ekibine biçtiğin vizyon ne?

İhtiyaca cevap vermek, en önemlisi bu! Bunu yaparken gerçekçi, yaratıcı, yenilikçi, sürdürülebilir ve -mümkünse- ‘ilk’ olmak. Sadece bu kavramları birbiri ile birlikte kullanmak ancak hepsini birbirinden ayırt etmek oldukça ince işçilik gerektiriyor. İhtiyaç için “gerçekçi yaratıcılar” olmak ve/veya “sürdürülebilir yenilikçiler” olmak bizim vizyonumuz.

Kariyerinin başındakilere tavsiyelerin neler olurdu?

Merakınızı asla kaybetmeyin ve “neden?” sorusu en yakın iş birlikçiniz olsun. Ve hobileriniz olsun ve onlar için vakit ayırın. Mümkün olan şekilde, dünyada ne olup bittiğinden haberdar olmak çok önemli; sadece günümüzde ne olup bittiği değil, geçmişte ne olup bittiği ve gelecekteki olasılıkları bilmek de.

Ne tasarladığından bağımsız — her ürün ve onunla yaşanan her etkileşim her zaman size ilham verir. Örneğin; iPod’un tasarımı için Dieter Rams tarafından tasarlanan radyodan esinlenilirken iphone ana sayfasının sağa sola kayması, gerçek bir kitabın sayfalarının sağa sola çevriliyor olması ile ilişkilendirildi. Tasarım için algılarımız hep açık olmalıdır, ilham her an her yerde olabilir :)

Ekibin için adayları değerlendirirken baktığın noktalar neler?

CV ve portfolyo biz — tasarımcılar — adına çok şey anlatır; sadece içerik değil portfolyo ve CV tasarımı çok önemlidir. Tasarım yetkinliği biz tasarımcılar için portfolyoda kendini gösterir. Eğitimimiz ve sonrasında, kariyerlerimiz boyunca, hepimizin bir “çizgisi” ya da “karakteristik dokunuşu” oluyor. CV ve portfolyo da bunu görebilmek benim için önemli.

Tasarım yetkinliği çok önemli tabi ki ancak tasarlamak öğrenilebilir ve birlikte yapılabilir. Benim için tasarım yetkinliği kadar aşağıdaki kişisel yetkinlikler önemlidir:

• kendini anlatırkenki netlik,

• ben değil biz diyebilmek,

• ne istediğini biliyor olmak,

• ilham noktaları (en beğendikleri tasarımcılar ve akımlar — benimkiler ile uyuşması önemli değil; onların hangi eğilimde olduğunu anlayabilmek adına önemli),

yeni mezun değilse de:

• kariyer yolculuğu ve o yolculuktaki her bir adımı neden attığını ne denli biliyor olmak,

• iş birliğine & ekip olmaya yatkın olmak.